Các công đoạn thếp bạc tượng phật làng nghề Sơn Đồng: Quy trình, kỹ thuật và giá trị văn hóa

Nghề thếp bạc tượng Phật tại làng nghề Sơn Đồng là một trong những di sản văn hóa quý báu đã tồn tại và phát triển hơn một nghìn năm qua tại Việt Nam. Đây không chỉ là một kỹ thuật điêu khắc tinh xảo mà còn là sự kết tinh của tâm linh, nghệ thuật và bản sắc dân tộc. Nghề thếp bạc khác với thếp vàng ở chất liệu và một số kỹ thuật, nhưng đều đòi hỏi sự tỉ mỉ và lòng thành kính cao độ từ người nghệ nhân. Trong khi thếp vàng thường được sử dụng cho các tượng Phật quan trọng trong các ngôi chùa lớn, thì thếp bạc mang vẻ đẹp thanh thoát, tinh khiết và được ưa chuộng trong nhiều không gian thờ tự.

Một pho tượng Phật thếp bạc đạt chuẩn từ Sơn Đồng không chỉ là hiện thân của kỹ thuật điêu luyện mà còn chứa đựng tâm huyết của người thợ, góp phần tạo nên không gian thờ phụng trang nghiêm. Qua bao thế hệ, các nghệ nhân làng Sơn Đồng đã tạo ra những tuyệt tác được đặt tại nhiều ngôi chùa danh tiếng như chùa Bái Đính, chùa Phổ Quang, hay chùa Yên Tử, trở thành biểu tượng của nghệ thuật Phật giáo Việt Nam. Bài viết này sẽ đưa bạn đi sâu vào quy trình thếp bạc truyền thống, những bí quyết gia truyền của các nghệ nhân, và giá trị văn hóa đặc biệt của nghề thủ công này.

 

Các nội dung chính

• Nghề thếp bạc tượng Phật tại làng Sơn Đồng là di sản văn hoá trên 1000 năm, kết tinh cả khía cạnh nghệ thuật lẫn tâm linh.
• Quy trình thếp bạc gồm nhiều công đoạn thủ công tỉ mỉ: chọn gỗ mít, phác thảo, tạc khối, xử lý bề mặt, và phủ bạc quỳ.
• Bí quyết gia truyền và khâu kiểm soát chất lượng cực kỳ quan trọng để giữ giá trị thẩm mỹ và độ bền hàng trăm năm cho tượng.
• Nghề truyền từ đời này sang đời khác theo kiểu “cha truyền con nối”, đi kèm những nghi lễ tâm linh riêng biệt.
• Các pho tượng thếp bạc không đơn thuần là tác phẩm điêu khắc mà còn thể hiện bản sắc, tinh thần Phật giáo Việt Nam.
• Việc giữ gìn và phát triển nghề là trách nhiệm của cả cộng đồng, liên quan đến bảo tồn di sản và quảng bá giá trị văn hóa.

 

I. Lịch Sử Và Giá Trị Văn Hóa Làng Nghề Sơn Đồng

Làng nghề Sơn Đồng, thuộc huyện Hoài Đức, Hà Nội, có lịch sử hình thành và phát triển đã hơn 1000 năm. Theo các tài liệu lịch sử còn lưu giữ, nghề điêu khắc và tạc tượng ở đây bắt nguồn từ thời Lý-Trần (thế kỷ XI-XIV), khi Phật giáo phát triển mạnh mẽ tại Đại Việt. Cụ Nguyễn Huân, một nghệ nhân tiên phong đã đặt nền móng cho nghề điêu khắc tại đây, và di sản của ông đã được truyền từ đời này sang đời khác.

Qua các thời kỳ lịch sử, làng nghề Sơn Đồng đã trải qua nhiều thăng trầm. Trong thời kỳ phong kiến, làng nghề được các triều đại bảo hộ, tạo điều kiện cho nghệ thuật điêu khắc phát triển. Thời Pháp thuộc, mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng các nghệ nhân vẫn âm thầm gìn giữ nghề truyền thống. Đến thời kỳ hiện đại, làng nghề Sơn Đồng đã được nhà nước công nhận là làng nghề truyền thống cấp quốc gia, mở ra cơ hội phát triển mới.

Điều đặc biệt của làng nghề này là hệ thống đào tạo theo kiểu “cha truyền con nối”. Nghề được truyền lại trong gia đình, với những bí quyết riêng không được chia sẻ ra ngoài. Nghệ nhân Nguyễn Đăng Chuyên, một bậc thầy đã 70 tuổi nghề chia sẻ:

“Để trở thành nghệ nhân thực thụ, phải mất ít nhất 5-7 năm học việc, và cả đời để hoàn thiện tay nghề. Mỗi người thợ giỏi đều có bí quyết riêng, đặc biệt là trong công đoạn thếp bạc.”

Hiện nay, làng nghề Sơn Đồng không chỉ là nơi sản xuất tượng Phật mà còn là điểm đến văn hóa hấp dẫn, giúp du khách hiểu thêm về nghệ thuật điêu khắc truyền thống và giá trị tâm linh của người Việt.

 

II. Tổng Quan Về Nghệ Thuật Thếp Bạc Tượng Phật

Thếp bạc là kỹ thuật phủ một lớp bạc mỏng lên bề mặt tượng gỗ đã được chạm khắc và xử lý kỹ lưỡng. Trong nghệ thuật tạo tượng Phật truyền thống Việt Nam, thếp bạc mang ý nghĩa đặc biệt, tượng trưng cho sự tinh khiết, thanh tịnh – những phẩm chất cốt lõi trong đạo Phật. Khác với thếp vàng thường được sử dụng cho các tượng Phật trong những ngôi chùa lớn, thếp bạc có giá thành phải chăng hơn nhưng vẫn mang vẻ đẹp trang nghiêm, thanh thoát.

Trong quan niệm Phật giáo, bạc tượng trưng cho ánh trăng, sự trong sáng và trí tuệ, trong khi vàng tượng trưng cho mặt trời, sự rực rỡ và lòng từ bi. Do đó, việc lựa chọn thếp bạc hay thếp vàng không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn liên quan đến ý nghĩa biểu tượng và mục đích thờ phụng. Nhiều Phật tử tin rằng tượng Phật thếp bạc thích hợp cho không gian thiền định, tìm kiếm trí tuệ và sự giác ngộ.

Quy trình thếp bạc truyền thống bao gồm nhiều công đoạn phức tạp, từ việc chọn gỗ mít chất lượng cao, đục đẽo tượng, đến việc xử lý bề mặt và cuối cùng là dán bạc quỳ. Mỗi bước trong quy trình đều có ý nghĩa tâm linh riêng. Các nghệ nhân thường thực hiện nghi thức cầu nguyện trước khi bắt đầu công việc, với niềm tin rằng sự thành kính sẽ giúp tạo ra pho tượng đẹp và linh thiêng.

Theo nghệ nhân Trần Văn Tâm, một bậc thầy trong nghề thếp bạc với hơn 50 năm kinh nghiệm: “Khi thếp bạc tượng Phật, người thợ phải giữ tâm thanh tịnh, không nghĩ đến chuyện lợi nhuận. Mỗi thao tác đều phải thực hiện với lòng thành kính, như đang phụng sự Đức Phật. Đó là lý do vì sao những pho tượng Phật của làng nghề Sơn Đồng không chỉ đẹp về mặt thẩm mỹ mà còn mang năng lượng tâm linh đặc biệt.”

 

III. Nguyên Liệu Và Công Cụ Truyền Thống

1. Nguyên liệu chính trong nghề thếp bạc

Nghề thếp bạc tượng Phật đòi hỏi những nguyên liệu đặc biệt, được lựa chọn kỹ càng để đảm bảo chất lượng và độ bền của tác phẩm. Gỗ mít (Artocarpus heterophyllus) là loại gỗ được ưa chuộng nhất trong việc tạc tượng Phật tại làng Sơn Đồng. Loại gỗ này có ưu điểm là mềm vừa phải, dễ đục đẽo nhưng vẫn đủ cứng để giữ form tượng, ít nứt nẻ và có khả năng chống mối mọt tự nhiên. Các nghệ nhân thường chọn gỗ mít từ những cây có tuổi đời trên 30 năm, với đường kính thân cây tối thiểu 40-50 cm.

Bạc quỳ (silver leaf) là thành phần quan trọng nhất trong quá trình thếp bạc. Đây là những lá bạc được dát mỏng đến mức chỉ dày khoảng 0,1-0,2 micrômét (μm), mỏng đến mức có thể nhìn xuyên qua. Bạc sử dụng phải có độ tinh khiết cao, thường là bạc 999 hoặc 99,9% tinh khiết để đảm bảo độ bóng và không bị oxy hóa nhanh. Một pho tượng Phật kích thước trung bình (cao 50-70 cm) có thể cần đến 50-100 lá bạc quỳ, tùy theo độ phủ và kỹ thuật của nghệ nhân.

Sơn ta (sơn mài) là một loại nguyên liệu đặc biệt, được chiết xuất từ nhựa cây sơn (Toxicodendron succedaneum) mọc nhiều tại các vùng núi phía Bắc Việt Nam. Sơn ta đóng vai trò quan trọng trong việc tạo lớp nền và keo dán bạc. Sơn phải được khai thác vào mùa khô (tháng 10 đến tháng 3), khi nhựa cây đặc và chất lượng cao nhất. Sơn mới khai thác có màu trắng đục, sau khi tiếp xúc với không khí sẽ chuyển sang màu nâu đen.

Ngoài ra, nghề thếp bạc còn sử dụng các loại keo dán truyền thống được pha chế từ nhựa thông, dầu tung, và các nguyên liệu tự nhiên khác. Mỗi gia đình nghệ nhân thường có công thức pha chế riêng, được giữ bí mật và truyền từ đời này sang đời khác. Nghệ nhân Phạm Khắc Quang tiết lộ:

“Công thức pha keo dán bạc là bí quyết lớn nhất của mỗi gia đình. Nó quyết định đến độ bền của lớp bạc, có thể giúp tượng giữ được vẻ đẹp trong 50-100 năm mà không bị bong tróc.”

2. Công cụ thủ công đặc trưng

Nghề thếp bạc tượng Phật sử dụng nhiều loại công cụ thủ công truyền thống, nhiều công cụ đã tồn tại qua hàng thế kỷ với rất ít thay đổi về thiết kế. Bộ đục là công cụ không thể thiếu trong việc tạc tượng gỗ, bao gồm đục bằng, đục tròn, đục vát và đục V với nhiều kích cỡ khác nhau. Mỗi loại đục có chức năng riêng, từ việc phác thảo hình dáng tổng thể đến việc tạo các chi tiết tinh xảo như nếp áo, đường nét khuôn mặt. Các công cụ này thường được làm từ thép carbon cao cấp, được rèn thủ công và có thể được truyền lại qua nhiều thế hệ.

Các dụng cụ xử lý bạc quỳ bao gồm kéo cắt bạc đặc biệt, nhíp tre để gắp bạc và các loại chổi mềm làm từ lông thú hoặc lông gà. Kéo cắt bạc phải sắc bén đặc biệt để có thể cắt lớp bạc siêu mỏng mà không làm rách hoặc nhăn bạc. Nhíp tre được sử dụng vì tre không dẫn điện, không gây phản ứng với bạc và đủ mềm để không làm hỏng lá bạc mỏng manh.

Các loại cọ đặc biệt được sử dụng để quét sơn và dán bạc, thường được làm từ lông động vật như lông chuột, lông chồn hoặc lông dê, được buộc tỉ mỉ vào cán tre hoặc gỗ. Mỗi loại cọ có kích thước và độ cứng khác nhau, phù hợp với từng công đoạn. Cọ dùng để quét sơn nền thường to và dày, trong khi cọ dùng để quét keo dán bạc thì mỏng và mềm hơn.

Dụng cụ đánh bóng bao gồm đá mài tự nhiên, vải mềm và các loại bột đánh bóng truyền thống. Đá mài thường được chọn từ các loại đá tự nhiên có độ nhám khác nhau, từ đá thô để mài ban đầu đến đá mịn để hoàn thiện bề mặt. Một số gia đình nghệ nhân còn lưu giữ những viên đá mài đã được sử dụng qua nhiều đời, được cho là mang lại may mắn và chất lượng tốt cho sản phẩm.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Mai, người đã thừa kế bộ công cụ của gia đình qua 5 đời, chia sẻ: “Mỗi công cụ đều có linh hồn và ký ức riêng. Chiếc đục tôi đang sử dụng là di vật từ ông cố của tôi, đã tạc hàng trăm pho tượng. Khi cầm nó lên, tôi cảm nhận được sự kết nối với các thế hệ đi trước và tinh thần nghệ thuật của họ.”

 

IV. Quy Trình Chuẩn Bị Tượng Gỗ

1. Chọn lựa và xử lý gỗ mít

Quy trình thếp bạc tượng Phật bắt đầu từ việc chọn lựa gỗ mít chất lượng cao. Gỗ mít lý tưởng phải đến từ những cây có tuổi đời ít nhất 30-40 năm, mọc trong môi trường tự nhiên thuận lợi, không bị sâu bệnh. Các nghệ nhân Sơn Đồng thường tìm đến các vùng đồi núi Bắc Bộ như Hòa Bình, Yên Bái, Thái Nguyên để tìm kiếm nguồn gỗ chất lượng. Thân cây phải thẳng, đường kính tối thiểu 40-50 cm, và quan trọng nhất là vân gỗ phải đều, không có mắt gỗ lớn hay nứt nẻ.

Sau khi chọn được cây phù hợp, việc khai thác phải được thực hiện vào mùa khô (thường từ tháng 12 đến tháng 2), khi nhựa cây ít nhất. Gỗ sau khi khai thác sẽ được cắt thành khối phù hợp với kích thước tượng dự kiến, thường để dư khoảng 20-30% so với kích thước cuối cùng. Quy trình phơi sấy gỗ là bước quan trọng nhất trong việc xử lý nguyên liệu, đòi hỏi sự kiên nhẫn và kinh nghiệm. Gỗ mít cần được phơi khô tự nhiên trong thời gian từ 1-3 năm tùy theo kích thước, trong môi trường thông thoáng nhưng có mái che để tránh mưa trực tiếp.

Nghệ nhân Trần Đình Nam giải thích: “Không thể vội vàng trong khâu phơi sấy gỗ. Nếu gỗ chưa khô hoàn toàn, sau khi tạc tượng sẽ bị co ngót, gây nứt nẻ và hỏng toàn bộ công sức. Độ ẩm lý tưởng của gỗ mít khi đem tạc tượng là khoảng 12-15%, không khô quá cũng không ẩm quá.”

Trước khi bắt đầu tạc, gỗ còn được xử lý sơ bộ bằng cách ngâm trong dung dịch phòng mối mọt tự nhiên làm từ vỏ cây chứa tanin hoặc dầu thực vật. Phương pháp này giúp bảo vệ gỗ mà không gây ảnh hưởng đến quá trình thếp bạc sau này. Một số gia đình nghệ nhân còn thực hiện nghi lễ nhỏ trước khi bắt đầu tạc tượng, như thắp hương bái Phật và cầu mong tác phẩm sẽ thành công tốt đẹp.

 

2. Phác thảo và thiết kế tượng

Trước khi bắt tay vào việc đục đẽo, nghệ nhân sẽ thực hiện bước phác thảo và thiết kế tượng. Đây là quá trình chuyển đổi từ ý tưởng sang hình dáng cụ thể, đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về tỉ lệ tượng Phật theo quy chuẩn Phật giáo. Tùy theo từng dòng tượng (Phật A Di Đà, Phật Thích Ca, Quan Âm…), các tỉ lệ và đặc điểm sẽ khác nhau, nhưng đều tuân theo những nguyên tắc cơ bản được quy định trong kinh điển Phật giáo.

Các nghệ nhân Sơn Đồng sử dụng hệ thống đo lường truyền thống gọi là “phân”, dựa trên kích thước khuôn mặt làm đơn vị cơ bản. Ví dụ, chiều cao tổng thể của tượng Phật ngồi thường bằng 9-10 lần chiều cao của khuôn mặt. Nghệ nhân sẽ vẽ trực tiếp lên khối gỗ bằng than hoặc phấn, đánh dấu các điểm quan trọng và đường viền chính của tượng.

Trong quá trình thiết kế, nghệ nhân phải cân nhắc đặc tính của khối gỗ, như vân gỗ, độ cứng, và các nút gỗ tự nhiên. Một nghệ nhân giỏi sẽ biết cách tận dụng những đặc điểm này để tạo nên vẻ đẹp độc đáo cho tượng, hoặc khéo léo tránh những khuyết điểm của gỗ. Nghệ nhân Nguyễn Văn Đoàn chia sẻ:

“Mỗi khối gỗ đều có tính cách riêng. Chúng tôi không áp đặt thiết kế lên gỗ mà phải lắng nghe và cảm nhận gỗ muốn trở thành pho tượng nào. Đôi khi, một nút gỗ tưởng chừng là khuyết điểm lại trở thành điểm nhấn đặc biệt trên áo cà sa của Đức Phật.”

Đối với các chi tiết biểu tượng, như hoa sen dưới tòa ngồi, mão Phật, hay các mudra (thủ ấn) trên tay, nghệ nhân phải tuân theo quy chuẩn nghiêm ngặt. Những yếu tố này không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn chứa đựng ý nghĩa triết lý Phật giáo sâu sắc. Ví dụ, thủ ấn Abhaya (ban phước) với bàn tay phải giơ lên, lòng bàn tay hướng ra ngoài, tượng trưng cho sự bảo vệ và xua tan sợ hãi.

 

3. Kỹ thuật đục đẽo và điêu khắc

Sau khi hoàn thành phác thảo, nghệ nhân bắt đầu quá trình đục đẽo tượng, thường theo thứ tự từ tổng thể đến chi tiết. Công đoạn này được chia làm nhiều giai đoạn, với mỗi giai đoạn sử dụng những loại đục khác nhau. Ban đầu, nghệ nhân sử dụng đục lớn (đục phá) để tạo hình dáng tổng thể, loại bỏ phần gỗ thừa và định hình tỷ lệ cơ bản. Giai đoạn này đòi hỏi sức mạnh và sự chính xác để tránh làm nứt gỗ hoặc phá hỏng tỷ lệ.

Tiếp theo, nghệ nhân chuyển sang sử dụng các loại đục vừa và nhỏ để tạo các khối và mặt phẳng chính, như mặt tượng, thân, y áo. Ở giai đoạn này, những đường nét chính của tượng bắt đầu hiện ra rõ ràng. Nghệ nhân thường xuyên đi vòng quanh tượng để kiểm tra tỷ lệ và sự cân đối từ mọi góc nhìn.

Giai đoạn cuối cùng và tinh tế nhất là tạo các chi tiết như đường nét khuôn mặt, ngón tay, nếp áo, các hoa văn trên đế tượng. Nghệ nhân sử dụng các loại đục siêu nhỏ và các dụng cụ chuyên dụng khác để tạo ra những chi tiết tinh xảo nhất. Đối với khuôn mặt Phật – phần quan trọng nhất của tượng, nghệ nhân phải thể hiện được vẻ từ bi, an lạc đặc trưng mà vẫn giữ được nét Việt trong tượng.

“Mắt Phật phải có thần, môi phải có nụ cười an lạc, hai tai dài tượng trưng cho trí tuệ và sự lắng nghe. Mỗi chi tiết đều mang ý nghĩa triết lý sâu sắc,” nghệ nhân Lê Văn Tấn giải thích. “Để tạc được con mắt Phật nhìn xuống, vừa có chiều sâu vừa toát lên sự từ bi, có khi tôi phải làm đi làm lại nhiều ngày.”

Sau khi hoàn thành việc đục đẽo, nghệ nhân tiến hành chà nhám tượng bằng các loại giấy nhám từ thô đến mịn, loại bỏ những vết đục và làm mịn bề mặt. Quá trình này cũng được thực hiện tỉ mỉ từng bước, bắt đầu với giấy nhám thô (cỡ 60-80) và dần chuyển sang giấy nhám mịn hơn (cỡ 120-180) cho đến khi bề mặt gỗ trở nên mịn màng, sẵn sàng cho các công đoạn tiếp theo.

Nghệ nhân Phạm Văn Tuyến, người có hơn 40 năm kinh nghiệm tạc tượng, chia sẻ một bí quyết nhỏ: “Sau khi chà nhám xong, tôi thường dùng một lớp nước ấm lau nhẹ lên tượng, điều này giúp làm nổi những vân gỗ tự nhiên và phát hiện những vết nhám còn sót lại. Đây là cách kiểm tra cuối cùng trước khi chuyển sang giai đoạn thếp bạc.”

 

Kết luận

Nghề thếp bạc tượng Phật làng nghề Sơn Đồng là một di sản văn hóa phi vật thể quý báu, tiêu biểu cho sự giao thoa tuyệt vời giữa kỹ thuật thủ công truyền thống, nghệ thuật điêu khắc tinh xảo và giá trị tâm linh sâu sắc. Qua bài viết này, chúng ta đã đi sâu vào lịch sử hơn 1000 năm của làng nghề, tìm hiểu quy trình phức tạp từ việc chọn gỗ, tạc tượng đến thếp bạc hoàn thiện, khám phá những bí quyết gia truyền được gìn giữ qua nhiều thế hệ, và nhận thức được giá trị nghệ thuật cũng như tầm quan trọng của việc bảo tồn nghề truyền thống trong bối cảnh hiện đại.

Mỗi pho tượng Phật thếp bạc Sơn Đồng không chỉ là sản phẩm của kỹ thuật điêu luyện mà còn là kết tinh của tâm huyết nghệ nhân, là hiện thân của niềm tin, sự thành kính và tinh thần nghệ thuật Việt Nam. Ánh bạc thanh khiết trên tượng Phật không chỉ tỏa sáng về mặt vật lý mà còn mang ánh hào quang tâm linh, kết nối người chiêm ngưỡng với những giá trị cao đẹp của đạo Phật – từ bi, trí tuệ, và giác ngộ.

Trong thời đại toàn cầu hóa và công nghiệp hóa, việc bảo tồn và phát triển nghề thủ công truyền thống như thếp bạc tượng Phật không chỉ là trách nhiệm của các nghệ nhân và chính quyền địa phương mà còn là nghĩa vụ của toàn xã hội. Bằng cách hiểu biết, trân trọng và ủng hộ các sản phẩm thủ công chính hãng, mỗi người đều có thể đóng góp vào việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời tạo điều kiện cho các nghệ nhân tiếp tục theo đuổi đam mê và truyền nghề cho thế hệ sau.

Hy vọng rằng, thông qua những kiến thức được chia sẻ trong bài viết này, độc giả sẽ có cái nhìn sâu sắc hơn về nghệ thuật thếp bạc tượng Phật của làng nghề Sơn Đồng, từ đó khơi dậy niềm tự hào về di sản văn hóa phong phú của Việt Nam và ý thức bảo tồn những giá trị truyền thống trong đời sống đương đại.

 

FAQ

Các công đoạn thếp bạc tượng Phật truyền thống tại Sơn Đồng gồm những bước nào?

Công đoạn truyền thống thường gồm: chọn và xử lý gỗ mít, phác thảo/tạo hình thô, chạm tỉa chi tiết, xử lý bề mặt (chà nhám, sơn nền), dán bạc quỳ, đánh bóng và hoàn thiện. Mỗi bước đều mang ý nghĩa tâm linh và đòi hỏi kỹ năng cao.

Nguyên liệu chính của nghề thếp bạc là gì? Tại sao gỗ mít được ưu tiên?

Nguyên liệu chủ đạo gồm: gỗ mít lâu năm (ít nứt, chống mối mọt, dễ chạm khắc), bạc quỳ tinh khiết, sơn ta và các loại keo truyền thống pha gia truyền. Gỗ mít được ưu tiên nhờ độ bền, độ ổn định về hình khối và vân gỗ đẹp.

Làm thế nào để nhận biết tượng Phật thếp bạc Sơn Đồng chất lượng?

Một pho tượng chất lượng thể hiện qua đường nét tinh xảo, lớp bạc phủ đều, bóng sáng, bám chắc; gỗ không nứt nẻ, các chi tiết như mắt, miệng, tay, áo đều toát lên vẻ từ bi, an lạc rất “Việt”. Nên chọn sản phẩm từ cơ sở uy tín, lâu đời tại làng Sơn Đồng.

Ý nghĩa biểu tượng của bạc và vàng trong điêu khắc tượng Phật là gì?

Bạc tượng trưng cho ánh trăng, trí tuệ và sự thanh tịnh, phù hợp không gian thiền định, hướng đến sự giác ngộ. Vàng biểu trưng cho mặt trời, lòng từ bi, sự viên mãn. Việc chọn chất liệu liên hệ sâu sắc với ý nghĩa triết lý Phật giáo cũng như mục đích thờ tự.

Bảo quản và vệ sinh tượng Phật thếp bạc đúng cách như thế nào?

Tránh ánh nắng gay gắt, tránh ẩm mốc, lau nhẹ bằng khăn mềm, không dùng hóa chất mạnh. Nếu lớp bạc có dấu hiệu xỉn màu, nên tham khảo nghệ nhân hoặc cơ sở làm nghề để đánh bóng/làm mới đúng kỹ thuật.